Terapia pozaustrojowa krwi (ang. extracorporeal blood therapy) to grupa procedur medycznych, w których krew pacjenta jest odprowadzana z organizmu, poddawana obróbce w urządzeniu medycznym, a następnie wraca do krwiobiegu. Celem tych terapii jest oczyszczanie krwi, leczenie schorzeń metabolicznych, usuwanie toksyn lub wspomaganie funkcji organów.
1. Rodzaje terapii pozaustrojowej krwi
Dializa (hemodializa) – oczyszczanie krwi u pacjentów z niewydolnością nerek.
Plazmafereza – usuwanie patologicznych składników osocza, np. przeciwciał lub toksyn.
Hemofiltracja / hemodiafiltracja – usuwanie nadmiaru wody i toksyn z krwi w ostrych stanach niewydolności nerek.
Leczenie immunoadsorpcyjne – usuwanie określonych cząsteczek, np. autoprzeciwciał w chorobach autoimmunologicznych.
Terapie wspomagające w sepsie lub niewydolności wielonarządowej – oczyszczanie krwi z mediatorów stanu zapalnego.
2. Sprzęt specjalistyczny do terapii pozaustrojowej krwi
Hemodializatory – do dializy nerek, z filtrem (membraną) oczyszczającym krew.
Plazmaferyzy – urządzenia do separacji osocza od krwinek.
Hemofiltry / hemodiafiltratory – do filtracji krwi w ostrych stanach niewydolności nerek.
Systemy do terapii immunoadsorpcyjnej – separatory cząsteczkowe, kolumny adsorpcyjne.
Pompy krwi – zapewniają kontrolowany przepływ krwi przez urządzenie.
Zestawy przewodów i rur – jałowe zestawy do odprowadzania i zwrotu krwi.
Zestawy filtrów – membrany, kolumny i filtry dopasowane do rodzaju terapii.
Monitory parametrów krwi – ciśnienie, przepływ, skład krwi.
Systemy bezpieczeństwa – wykrywanie powietrza w obiegu, alarmy niedrożności, nadciśnienia lub przecieku.
Systemy do kontroli temperatury krwi – ogrzewanie lub chłodzenie krwi przed powrotem do pacjenta.
3. Zastosowanie terapii pozaustrojowej krwi
Leczenie niewydolności nerek i dializoterapia.
Usuwanie toksycznych substancji w zatruciach lub w chorobach metabolicznych.
Leczenie chorób autoimmunologicznych, np. plazmafereza w miastenii lub toczeń rumieniowaty.
Wspomaganie funkcji narządów w ostrej niewydolności wielonarządowej.
4. Zalety terapii pozaustrojowej krwi
Skuteczne oczyszczanie krwi z toksyn i szkodliwych składników.
Możliwość precyzyjnej kontroli parametrów krwi pacjenta.
Umożliwia leczenie pacjentów w stanach krytycznych i przewlekłych chorób metabolicznych.